نوموفوبیا؛ وحشت دوری از موبایل - اوج باور

تاثیر تکنولوژی در زندگی این روزهای ما بسیار بالا رفته است. همین الان که مطلب را می خوانید با یک دستگاه الکترونیکی به آن دسترسی پیدا نموده اید. وابستگی ما به اینترنت و ارتباط با دیگران به شدت زیاد است و احتمالا تا بحال چندین بار پیش آمده است که در شرایطی که به گوشی موبایل خود دسترسی ندارید یا باتری آن تمام شده و یا حتی ارتباط سلولار گوشی قطع است دچار یک نگرانی و یا کلافگی شده باشید. این دقیقا همان نوموفوبیایی است که می خواهیم کمی درباره آن صحبت کنیم.

این کلمه در خلال یک تحقیق که در سال 2008 در دانشگاه های انگلیس انجام می شد اختراع شد. نتایج آن تحقیق این بود که 58 درصد از مردان و47 درصد از زنان هنگامی که به گوشی موبایل خود دسترسی ندارند دچار نوعی آزردگی خاطر و استرس می شوند. تحقیقات جدیدتر و در نقاط مختلف دنیا ثابت نموده اند این میزان هم اکنون به بیش از 60٪ در بین مردم رسیده است.

نوموفوبیا چیست؟

نوموفوبیا بین دانش آموزان رشد زیادی پیدا نموده و باعث اختلالات تحصیلی و روانی خاصی می گردد. مخصوصا اینکه دانش آموزان اجازه ندارند در کلاس درس از گوشی استفاده نمایند، دوری آن ها از موبایل آزاردهنده تر می گردد و ممکن است تمام حواس شخص به علت در دسترس نبودن گوشی اش مختل گردد.

یکی از دلایلی که گوشی موبایل تا این میزان در زندگی شخصی ما نفوذ نموده، این است که ما بسیاری از ابتدایی ترین کارهایمان را نیز با آن انجام می دهیم. فرض کنید صمیمی ترین دوست من قهرمان والیبال باشد. اطلاعات من در این رشته اگر کمترین میزان ممکن هم باشد مسئله ای برایم پیش نمی آید چون به منبع دست اول آن دسترسی دارم. حالا موبایل ابزاری است که بسیاری از اطلاعات اعم از هواشناسی تا ورزش و… به راحتی در آن قابل دسترس است و در هر مکانی می تواند کمکمان کند. همین می گردد که میزان وابستگی مان به این وسیله بسیار زیاد شده است.

می توان گفت که این ابزار کم کم تبدیل به عضوی از ما شده و به طور ناخودآگاه اگر کمی از ما دور باشد احساس می کنیم یک چیزی انگار سرجایش نیست و همیشه حواسمان به نوتیفیکشن هایش است. بیرون رفتن بدون موبایل که تقریبا منتفی است. به شخصه تا مطمئن نباشم که گوشی موبایلم در جیبم نیست از خانه بیرون نمی روم!

برخی تحقیقات نشان داده اند که بیشتر افراد جوان به طور میانگین 35 بار در روز بدون هیچ علتی گوشی خود را چک می نمایند. اما بنظر می رسد این عدد بیشتر از این حرف ها باشد. حداقل در خصوص خودم اگر یک روزی بنشینم و حساب کنم احتمالا 60-70 باری این کار را انجام می دهم و وقتی کمی عمیق تر به این مساله فکر می کنم میبینم چقدر وابسته به این موجود شده ام…

به راستی تکنولوژی دارد با ما چه می نماید؟ مگر تمام این ها برای این نبود که زندگی بهتر و آسایش بیشتری داشته باشیم؟ خب الان که خودش هم عاملی شده برای ایجاد استرس! چه باید کرد؟ بنظر می رسد بالا بردن آگاهی در این مورد و استفاده از راه حل های روانشناسانی که روی این موضوع تحقیق نموده اند می تواند کمی از مشکلاتمان را برطرف کند.

علل پیداش نوموفوبیا:

1- ترس از نبود گوشی موبایل از یک نوع اعتیاد ناشی می گردد. وقتی شخصی از لحاظ فیزیکی یا روانی به چیزی وابسته می گردد ناخوداگاه نوعی رابطه بین آن دو پیدا می گردد که ترس از نبود چنین رابطه ای باعث آزردگی خاطر و استرس می گردد.

2- اغلب انسان هایی که دارای احساس ناامنی، کمبود خودکنترلی، کسانی که به سادگی بی حوصله و بی قرار می شوند و یا کسانی که تفریحات و مشغله های کاری کمتری دارند بیشتر در معرض این بیماری هستند.

3- یک جمله معروف در روانشناسی وجود دارد: انسان حیوانی است اجتماعی. انسان ها در طول تاریخ همیشه احتیاج به ارتباط با یکدیگر و رد و بدل کردن و اشتراک نظرات و احساساتشان داشته اند.. با درنظر گرفتن این واقعیت که امروزه گوشی تلفن ابزار ارتباط برای هر قشر و هر سنی شده است، پس این فوبیا چندان هم دور از انتظار نخواهد بود.

4- اشخاصی که سابقه تجربه ای ناخوشایند به علت در دسترس نبودن موبایل داشته اند، بیشتر در معرض فوبیای طولانی مدت هستند.

علائم نوموفوبیا:

مانند هر هراس دیگری، ترس از نبود موبایل می تواند باعث بروز علائم فیزیکی یا روانی خاص خود گردد که عبارتند از:

• افزایش تپش قلب، تنگی نفس، تعریق دست ها
• زیاده روی در حفاظت از گوشی و چک کردن غیر عادی باتری و پیغام ها و نوتیفیکیشن ها
• دور شدن از پریز تنها در صورت اطمینان از دوام آوردن باتری گوشی در مدت مورد نظر و حتی استفاده از چند گوشی برای اجتناب از بی گوشی شدن
• بسیاری از کسانی که از نوموفوبیای درجه بالاتر رنج می برند در صورت دوری بلند مدت از گوشی دچار حملات عصبی می شوند
• کار بی معنی با گوشی در هر شرایطی، مانند باز و بسته کردن بی علت قفل و گشت و گذار بی هدف در گوشی
• صدمه به روابط عاطفی و یا کاری و تحصیلی به علت استفاده بیش از حد. بسیاری از کسانی که دچار این عارضه هستند به ضعف در رابطه و یا حتی گوشه گیری مشهورند
• بسیاری از کسانی که به این عارضه دچارند خودشان هم متوجه می شوند که این ترس بی فایده است اما بازهم نمی توانند برای آن چاره ای بیاندیشند، همین موضوع ممکن است باعث ناراحتی و عوارض فیزیکی و روانی بیشتر گردد.

چیزی که در این تحقیقات دانشگاهی معین است، این است که نوموفوبیا واقعا یک اختلال روانی است و افرادی که از این موضوع رنج می برند به عنوان بیمار شناخته می شوند! پس بهتر است آن را جدی بگیریم و از همین امروز بیشتر حواسمان به سلامت روحی مان باشد.

حرف آخر:

هرچند این موضوع که ترس از به همراه نداشتن گوشی می تواند باعث اختلالات روانی و فیزیکی خاص گردد کمی دور از انتظار به نظر می رسد، اما باید واقعیت را پذیرفت و با شناخت بیشتر از ابتلا به چنین وضعیتی دوری جست. مراجعه به روانشناس و روانپزشک، گوش دادن به موسیقی ملایم و انجام ورزش های ریلکس نماینده ای مانند یوگا آن چیزی است که جامعه علمی برای درمان پیشنهاد نموده است.

اما برای پیش گیری بنظر می رسد برترین راه بالا بردن آگاهی از وجود چنین مساله ای است. این که قبول کنیم خودمان دارای کاراکتر مستقل و پر قدرتی هستیم و اعتماد به نفس خود را بالا نگه داریم تا از چنین وابستگی ها و دل بستگی هایی به اشیایی که ممکن است روزی گم بشوند، بشنمایند یا هر اتفاق دیگری برایشان بیفتد، رهایی یابیم.

شاید بهتر باشد بجای این نگرانی ها و مشغله های فکری، اگر مشکل مسافت وجود ندارد، برای کسانی که دوستشان داریم وقت برای ملاقات واقعی هم کنار بگذاریم. حتما با من هم عقیده هستید که هیچ ارتباط مجازی ای جای یک ملاقات و گفتگوی رودرروی ساده را نمی گیرد.

پ