10 علامت مثانه بیش فعال را بشناسید
به گزارش اوج باور، تبیان/ مثانه پُرکار یا بیش فعال (OAB) عارضه ای بسیار شایع است که درصد زیادی از افراد به آن دچار هستند. مثانه بیش فعال منجر به ترکیبی از علائم مرتبط با بی اختیاری ادرار می شود. در این مطلب به شما می گوییم علائم یک مثانه بیش فعال چیست.
یک دفعه احساس می کنید باید ادرار کنید
یکی از علائم شایع مثانه بیش فعال این است که به طور ناگهانی احساس می کنید باید فوراً ادرار کنید. همه ما طی سال های کودکی خود یاد گرفته ایم چگونه ادرارمان را کنترل کرده و به دستشویی برویم تا مثانه را تخلیه کنیم. با افزایش سن، خصوصاً در خانم ها، مثانه تا حدودی خودسر شده و سعی می کند از مغز فرمان نبرد. در نتیجه اسپاسم ها و انقباض های مثانه زمانی که شرایط ادرار کردن وجود ندارد و پذیرفته شده نیست، انجام می شود. بارداری و زایمان و پایین آمدن سطح استروژن بعد از یائسگی می تواند سبب بیش فعال شدن مثانه در خانم ها شود. هر چند بیش فعالی مثانه در سنین بالاتر شایع تر است؛ اما نباید آن را بخشی طبیعی از فرایند افزایش سن بدانید.
مکرراً باید به دستشویی بروید
علاوه بر نیاز ناگهانی به ادرار کردن، ممکن است احساس کنید باید مکرراً به دستشویی بروید. این اتفاق دو دلیل دارد: عصب های مربوط به اطلاعات حسی، احساس می کنند به آن ها پیام پُر شدن مثانه ارسال شده، یا اینکه عصب هایی که به عضلات مثانه سیگنال می فرستند بسیار فعال شده اند و عضلات مثانه را منقبض می کنند. تکرر ادرار یعنی طی روز، هشت بار یا بیشتر ادرار کردن، یا طی شب دو بار یا بیشتر ادرار کردن.
با اینکه احساس می کنید خیلی ادرار دارید، اما حجم ادرارتان بسیار کم است
کسی که مثانه بیش فعال دارد، با اینکه احساس می کند مدام باید زود به دستشویی برود اما در واقع زیاد ادرار نمی کند. ناگهان احساس نیاز به ادرار کردن به این دلیل ایجاد می شود که عضلات مثانه شروع به انقباضات غیرارادی می کنند، حتی زمانی که حجم ادرار در مثانه کم است. این انقباضات غیرارادی باعث می شوند شما احساس کنید مدام باید به سمت دستشویی بدوید. در واقع دیواره مثانه تان نسبت به کمترین مقدار ادرار نیز بسیار حساس شده است. نکته مهم در این مورد این است که کم بودن حجم ادرار می تواند یکی از علامت های عفونت مجاری ادراری نیز باشد. تنها راه تشخیص بین مثانه بیش فعال و عفونت مجاری ادراری، آزمایش ادرار است تا بررسی شود در ادرارتان باکتری وجود دارد یا خیر.
همین که از دستشویی بیرون می آیید احساس می کنید باید دوباره به دستشویی برشد
همین الآن از دستشویی خارج شده اید اما باید دوباره به آنجا برشد! این حالت می تواند علامت مثانه بیش فعال باشد. احساس نیاز مکرر به دستشویی رفتن می تواند ناراحت کننده و اختلال برانگیز باشد اما خوشبختانه راه حل هایی دارد. گاهی لازم است از مغز و هیجانات خود برای تعلیم دوباره مثانه تان استفاده کنید تا به او یاد بدهید چه مقدار ادرار را می تواند قبل از رفتن به دستشویی نگه دارد. تمرینات کف لگن که به نام تمرینات کگل معروف اند کمکتان می کنند عضلات کف لگن خود را تقویت کنید. در کنار این تمرینات می توانید به خودتان آموزش دهید چگونه وقتی احساس کردید ادرار دارید، ادرار کردن را به تأخیر بیندازید. می توانید از مدت زمان های کوتاه برای تأخیر انداختن در تخلیه مثانه شروع کنید، مثلاً پنج تا ده دقیقه، و کم کم این مدت زمان را افزایش داده و به سه تا چهار ساعت هم برسانید.
اینکه مجبور باشید مدام فوراً به دستشویی بروید واقعاً دردناک است؛ اما درد بدنی ایجاد نمی کند. اگر ادرار کردنتان با درد و سوزش همراه است این می تواند نشان دهنده عفونت ادراری، یک عفونت منتقله از راه جنسی، و سنگ کلیه یا مثانه باشد. اگر هر یک از این علامت ها را دارید، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. اما اگر این علائم را ندارید احتمالاً دچار مثانه بیش فعال هستید
شب ها مکرراً برای دستشویی رفتن بیدار می شوید
شب برای دستشویی رفتن از خواب بیدار شدن می تواند طبیعی باشد اما اگر خوابتان مکرراً برای دستشویی رفتن به هم بخورد و قطع شود، بر عملکرد ادراکی روز بعدتان اثر خواهد گذاشت. بدخوابی های شبانه می تواند سبب افسردگی شود.
شاید تصور کنید، مایعات مصرف نکردن قبل از خواب مشکلتان را حل می کند، اما به گفته پزشکان، کاهش مصرف مایعات به طور کلی ایده خوبی نیست. کاهش مصرف مایعات فقط باعث می شود ادرارتان غلیظ تر شود که تحریک کننده بوده و علائم مثانه بیش فعال را بدتر می کند. ضمناًً، کلیه ها مدام در حال تولید ادرار هستند، حتی اگر شما چیزی ننوشیده باشید. این مسئله خصوصاً شب ها وقتی که دراز می کشید تا بخوابید پُررنگ تر هم می شود. وقتی دراز کشیده اید، مایعات در بدن شما فرصت بهتری برای برگشتن به سمت قلبتان پیدا می کنند، زیرا قلبتان مجبور نیست بر جاذبه زمین غلبه کند.
تکرر ادرار در شب می تواند نشان دهنده عوارض دیگری مانند نارسایی احتقانی قلب، آپنه خواب، دیابت یا ضعف عملکرد کلیه نیز باشد. اگر طی شب مدام از خواب بیدار می شوید تا دستشویی بروید، به یک اورولوژیست مراجعه کنید.
عواملی به صورت تصادفی باعث نشت ادرارتان می شوند
نیاز ناگهانی به دستشویی می تواند به این معنی باشد که دستشویی بروید در حالی که نیازی ندارید، حتی اگر چند قطره ادرار داشته باشید. مقدار ادراری که نشت می کند لزوماً با شدت بیش فعالی مثانه مرتبط نیست. چیزی که بیشتر اهمیت دارد، میزان احساس ناراحتی است که بیمار احساس می کند. برخی از خانم ها از اینکه از پد بهداشتی استفاده کنند و مقدار زیادی ادرار از بدنشان نشت کند، مسئله ای ندارند و احساس ناراحتی نمی کنند. اما عده ای دیگر حتی با چند قطره نشت ادرار نیز آزرده می شوند.
عواملی که می توانند سبب نشت ادرار شوند می توانند دست زدن به آب یا شنیدن صدای آب، نوشیدن مقدار بسیار کمی آب، قرار دریافت چند لحظه ای در محیطی سرد حتی مثلاً مقابل یخچال فروشگاه قرار دریافت باشند. برای اینکه متوجه شوید چه عاملی موجب نشت ادرارتان می شود، دفترچه ای با خود داشته باشید و یادداشت کنید در حال انجام چه کاری بودید که ادرارتان نشت کرد. شاید بتوانید با برنامه ریزی کردن زمان دستشویی رفتن هایتان، مثانه خود را دوباره تعلیم دهید. در بچگی یاد گرفتیم که وقتی ادرار داریم چگونه خود را نگه داریم تا به دستشویی برویم. شاید لازم باشد دوباره مغز و مثانه تان را آموزش دهید!
لزوماً وقتی عطسه و سرفه می کنید، نشت ادرار ندارید
شاید تصور کنید دچار مثانه بیش فعال نیستید چون وقتی عطسه و سرفه می کنید، ادرارتان بی اختیار نشت نمی کند اما این ها در واقع علامت بیش فعالی مثانه نیستند. بی اختیاری ادرار استرسی در واقع نوعی متفاوت از مشکل مثانه است که علت آن، ضعف عضلات کف لگن می باشد.
گاهی چند قطره نشت ادرار می تواند علامت بی اختیاری ادرار استرسی (stress urinary incontinence) باشد. وقتی حرکت می کنید، سرفه یا عطسه می کنید، از جایتان بلند می شوید یا می پرید و می دوید، به مثانه تان فشار یا استرس وارد شده و سبب نشت ادرار می شود. اما این امکان هم وجود دارد که هم دچار بی اختیاری ادرار که علامتی از مثانه بیش فعال است باشید و هم دچار بی اختیاری ادرار استرسی. برخی از خانم ها دچار اختلالی به نام بی اختیاری ادرار ترکیبی هستند که در آن نشت ادرار هم به حالت ناگهانی روی می دهد و هم در زمان فعالیت بدنی. شما باید این علائم را با پزشک در میان بگذارید تا بررسی های لازم پزشکی انجام شود.
برخی غذاها و نوشیدنی ها علائم مثانه بیش فعال را تشدید می کنند
غذاهای تند یا اسیدی، قند، الکل و کافئین همگی می توانند تحریک کننده باشند، بنابراین ممکن است متوجه شوید علائم مثانه بیش فعالتان بعد از مصرف این مواد غذایی بدتر می شود. الکل ادرارآور است و باعث می شود ادرار بیشتری توسط کلیه ها تصفیه شود در نتیجه تولید ادرار افزایش یافته و علائم مثانه بیش فعال بیشتر احساس خواهد شد.
کافئین هم ادرارآور است و هم با کاستن از آستانه تحمل مثانه، آن را حساس تر می کند. برخی از افراد نسبت به مواد غذایی که دیواره مثانه را تحریک می کند، تحمل کمتری دارند. اگر شما هم این نوع حساسیت را دارید، پس باید ببینید چه مواد غذایی باعث تشدید علائمتان می شود و از آن ها اجتناب کنید. معمولاً فلفل های تند، سس گوجه فرنگی و حتی آب کرن بری در یک سری از افراد، تحریک کننده مثانه است.
درد و سوزش و خون در ادرار ندارید
یک راه دیگر اینکه بفهمید مشکلتان بیش فعالی مثانه است یا چیز دیگر این است که ببینید آیا علاوه بر دیگر علائم گفته شده، درد و سوزش یا خون در ادرارتان دارید یا نه. اینکه مجبور باشید مدام فوراً به دستشویی بروید واقعاً دردناک است؛ اما درد بدنی ایجاد نمی کند. اگر ادرار کردنتان با درد و سوزش همراه است این می تواند نشان دهنده عفونت ادراری، یک عفونت منتقله از راه جنسی، و سنگ کلیه یا مثانه باشد. اگر هر یک از این علامت ها را دارید، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. اما اگر این علائم را ندارید احتمالاً دچار مثانه بیش فعال هستید.
هر جا می روید دنبال سرویس بهداشتی هستید
علائم مثانه بیش فعال واقعاً می تواند کیفیت زندگی تان را تحت تأثیر قرار دهد. شاید مایل نباشید جایی بروید که نمی دانید به سرویس بهداشتی دسترسی خواهید داشت یا نه و وقتی هم بیرون هستید، مدام به دنبال سرویس بهداشتی می شد.
اگر دچار مشکلاتی این چنینی هستید، با پزشکتان صحبت کنید. خیلی از افرادی که از مثانه بیش فعال رنج می برند معمولاً خجالت می کشند این مسئله را مطرح کنند، اما مثانه بیش فعال درمان دارد و راه حلهای کاملاً طبیعی برای کنترل علائم آن نیز وجود دارند مانند ورزش و تعلیم مثانه. اگر این راه حلها مؤثر نبودند، داروهایی وجود دارند که می توانید آن ها را امتحان کنید. اگر سبک زندگی تان را تغییر داده اید، به دیدار دوستان و آشنایان نمی روید، ورزش نمی کنید یا به فعالیت های مورد علاقه تان نمی پردازید، پس حتماً باید اقدامی بکنید تا مشکلتان حل شود.
منبع: همگردی