بیشترین و کمترین سود شرکت های بورسی - اوج باور

تا به امروز نزدیک به 90 شرکت بورسی آمارهای خود را از میزان سود خالص سرانجام سال 99 پیش بینی و منتشر کرده اند. برآورد سودهای آینده و انتشار آنها پیش از سال 96 در فضای رسمی بازار مرسوم بوده، اما بعد از چند سال وقفه اخیرا سازمان بورس و اوراق بهادار گفت به منظور افزایش شفافیت و اعتماد به بازار سرمایه از ناشران خواسته شده است سود هر سهم تا سرانجام سال را به بازار اعلام کنند. مسئولان سازمان بورس امیدوارند این اقدام باعث شود سرمایه گذاران با تحلیل دقیق تر شرکت ها و اطمینان از سودآوری آنها اقدام به سرمایه گذاری در بازار سرمایه کنند و از رفتار هیجانی بپرهیزند.

شاید یکی از دلایل اصلی برای انتخاب زمان فعلی برای اعلام پیش بینی سود شرکت ها فرایند کاهشی P/ E بازار باشد. به این معنی که قیمت سهم ها در یک شرایط بی تحرکی قرار گرفته و همزمان آن طور که گزارش های سه ماهه پاییز شرکت ها نشان می دهد فرایند سوددهی به مراحلی که شاید بتوان عنوان رونق روی آنها گذاشت، رسیده اند. از آنجا که خرید سهام یک شرکت به معنای معامله روی شرایط آینده شرکت است، انتظار بر این است که فرایندهای سوددهی آینده که آبشخور اصلی آن انتقال تورم از بخش دارایی ها به کالاها است، رو به صعود باشد. در این حالت ضرورتا باید P/ E شرکت ها به دلیل افرایش مخرج کسر کاهش یابد و این موضوع به جذابیت سهام شرکت ها بینجامد. بسیاری از کارشناسان معتقدند نیروی مکانیکی رشد قیمت سهام در بازار سرمایه ایران از تورم شکل می گیرد نه سوددهی واقعی در بخش تولید شرکت ها. چنانچه بنای سوددهی آینده شرکت جای تورم دارایی ها را بگیرد به نظر می رسد مکانیزم رشد قیمت سهام دچار یک دگردیسی پیروز خواهد شد، اما برخی معتقدند تورم به دلیل ماهیت مرحله ای خود و رسوخ آن از بخش دارایی ها به بخش کالایی اقتصاد، هنوز می تواند پای ثابت فرضیه های اصلی این سودگیری باشد.

P/ E های جذاب

جدا از اینها، در حال حاضر مهم ترین عامل برای معین ارزش سهام این است که بتوانیم متوسط قدرت سودآوری آینده را به دست آوریم، یعنی متوسط سود یک دوره معین در آینده را تخمین بزنیم، پس برای معین ارزش سهم باید ابتدا این قدرت سودآوری را نسبت به قیمت پیش بینی کنیم. نگاهی به رقمP/ E 86 شرکت بورسی که تا به امروز EPS خود را گزارش داده اند، نشان می دهد 11 شرکت P/ E زیر 10 واحد دارند. به بیان دیگر رقم سوددهی سهام این 11 شرکت بالای 10 درصد در سال خواهد بود. در میان این شرکت ها چهار مورد P/ E کمتر از 5 دارند که با توجه به میانگین سود سرمایه در ایران رقم بالایی محسوب می شود. البته با توجه به رقم سود بانکی و بازدهی در دیگر دارایی ها در ایران، کسی برای این رقم سود سرمایه گذاری آن هم با درصدی ریسک انجام نمی دهد، اما نکته مهم این است که سهم های یادشده دارای ارزش ذاتی بالایی هستند و قیمت آنها جای رشد بالایی دارد.

در مقابل در میان این شرکت ها، پنج مورد P/ E بالای 100 دارند. بسیاری از این شرکت ها EPS تحقق یافته منفی داشته اند و با توجه به فرایند رو به رشد درآمدها، سودهای آینده خود را مثبت پیش بینی کرده اند. به عنوان نمونه شپترو در عملکرد 9 ماهه، برای زیان هر سهم رقم منفی 124 را به دست داده است. نگاهی به صورت های مالی این شرکت نشان می دهد زیان هر سهم این شرکت در سال 98 به میزان 278 ریال بوده است. اما با این حال شرکت یادشده برای سرانجام سال مالی خود سود هر سهم را 8 ریال پیش بینی کرده است.

درباره اینکه این پیش بینی ها تا چه اندازه قابل اتکاست، ابتدا لازم است ببینیم مبنایی که بر اساس آن پیش بینی های سود تهیه شده، تا چه اندازه مستند و معتبر و چقدر اطلاعات آن منطقی و قابل اتکا است. در اصل عاملی که قبلا باعث حذف اعلام EPS شرکت ها شد همین پیش بینی های غیر واقعی بود. در گذشته یکی از دلایل عمده متوقف شدن طولانی نمادهای بورسی، تفاوت بسیار زیاد بین سود محقق شده و EPS پیش بینی شده بود. قبلا EPS اعلام شده در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، سود پیش بینی شده بود، اما پس از حذف آن، شرکت ها ملزم شدند از EPS دوازده ماه گذشته یا (TTM) استفاده کنند که بعد از اتمام سال مالی شرکت و معین شدن عملکرد واقعی آن سال، درآمد هر سهم سالانه (EPS) واقعی اعلام می شود. البته در بازه های گزارش های فصلی نیز سود یا زیان شرکت ها متناسب با همان دوره زمانی (مثلا 6 ماهه یا 9 ماهه) اعلام می شود.

EPS های ناساز

در اینجا باید به این نکته موضوع اشاره کنیم که یکی از روش های بررسی میزان اعتبار سودهای پیش بینی شده، ارزیابی میزان انحرافات بین سود پیش بینی شده توسط شرکت ها یا سود واقعی آنهاست. برای این کار لازم است تا سرانجام سال منتظر بمانیم، اما در حال حاضر شاید بتوان مقایسه ای از سودهای گذشته با سودهای پیش بینی شده داشت. هرچقدر نتایج بیانگر وجود رابطه قوی بین این دو باشد، می توان گفت رقم های پیش بینی آنها از اتکای بالاتری برخوردار است.

منبع: دنیای اقتصاد