دشت لار؛ شقایق هایی بر دامان دماوند - اوج باور

در محدوده دشت لار منطقه مسکونی وجود ندارد اما محل رفت و آمد و ییلاق عشایر است. دشت لار به دلیل حیات وحش غنی از سال 54 به پارک ملی لار تغییر نام داده و از سال 61 به این سو به یک منطقه حفاظت شده تبدیل شد. از سال 70 هم از 15 خرداد تا 15 شهریور منطقه شکار ممنوع اعلام شده است.

گونه های جانوری دشت لار

دشت لار پر است از گونه های جانوری. مهم ترین این جانوارن شاید ماهی قزل آلای خال قرمز باشد که هم در رودخانه و هم در سد لار یافت می گردد. قزل آلای خال قرمز لار یکی از نادرترین آبزیان به شمار می رود.

به جز قزل آلا، دشت لار پر است از انواع گونه های پرندگان. به طوری که صد گونه پرنده در این پارک ملی یافت می گردد. از مهم ترین گونه پرندگان دشت لار، عقاب طلایی است که در ایران فقط در این ناحیه زندگی می کند.

دشت لار به دلیل مراتع غنی و امنش محل خوبی برای رشد انواع کل و بز کوهی نیز بوده است. به صورتی که در طی سالیان اخیر تعداد این گونه ها بیشتر شده است.

دیگر جانوران منطقه حفاظت شده لار شامل افعی البرزی، افعی دماوندی، بزمجه، مارمولک، روباه، گرگ، خرس قهوه ای، پلنگ، گراز، قوچ و میش، آهو، موش صحرایی، قورباغه، لاک پشت، واشه، شهباز، عقاب، کبک، کبک دری، خفاش و… است.

دشت لار چند گونه حشره را نیز در خود جا داده است؛ مثلا عقرب زرد، سرگین غلتان، سنجاقک و پشه آبرو.

گونه های گیاهی دشت لار

پوشش گیاهی دشت لار یه صورت کلی علفزار است. با این که به دلیل چرای بی رویه دام تغییراتی در آن صورت گرفته اما انواع گونه های گیاهی در آن یافت می گردد. از نظر توریستی شاید مهم ترین گونه گیاهی، شقایق وحشی باشد؛ به همین دلیل به پارک ملی لار، دشت شقایق لار هم گفته می گردد. انواع دیگر گونه های گیاهی دشت لار شامل گنسیان، بوته زارها و پوشش های آلپی است.

به غیر از این گونه ها، انواع گیاهان دارویی و غذایی نیز در این ناحیه یافت می گردد؛ مثلا قارچ، کاسنی، گلپر، آویشن, شیرین بیان، باریجه، چای کوهی، بار هنگ و شنگ.

به دلیل همین پوشش گیاهی غنی پارک ملی لار از اوایل خرداد تا اواخر شهریور محل زنبورداری است.

دشت لار از نظر جغرافیایی هم جالب توجه است. این ناحیه پر است از رود و کوه. یک سد هم دارد که به سد لار معروف شده است.

نکته: خواننده های عزیز توجه کنید که دلیل خوبی وجود داشته که دشت لار به عنوان پارک ملی معرفی شده است. در حفظ این میراث سرزمین مان بکوشید.

کوه های دشت لار

اگر اهل کوهنوردی باشید دشت لار راست کار شماست. این منطقه بین کوه هایی احاطه شده است که مانند نگهبان از آن محافظ می کنند؛ کوه هایی مثل کوه دماوند، کوه دیو آسیاب، کوه یخ کمر، کوه گل زرد، کوه پهنک، کوه زرشکی، کوه کمردشت، کوه نمک کوسر کوه سیاه چال، کوه آرو برارو، کوه اسب کلک، کوه کافر راه، کوه کبود.

رودهای دشت لار

دشت لار طبیعت و زیست بومش را مدیون رودهایی است که کوه های اطراف به آن جاری می کنند. اگر اهل صید و صیادی باشید لار محلی است که می توانید مدتی را در آن به انداختن قلاب مشغول شوید. البته برای صید ورزشی ماهی به مجوز نیاز دارید. این مجوز در واحدهای محیط زیست قوشخانه، پلور و دلیچای صادر می گردد. البته فصل مجاز ماهیگیری معمولا از اول خرداد شروع شده و تا شهریور ادامه پیدا می کند.

دشت لار اولین بار در سال 70 شاهد مسابقه ماهیگیری بود. بعد از سال 73 در اینجا هر ساله مسابقه ماهیگیری برگزار می گردد.

رودهایی که دشت لار را سیراب می کنند عبارتند از رود لار، رود دیو آسیاب، رود سفیدآب، رود ورارود، رود الرم، چهل بره، آب امام پهنک، آب سیاه چال.

آبشار سفید آب لار

آبشار سفید آب دشت لار یکی از جاهای دیدنی دشت لار است. این آبشار از طریق روستای ایرا یک جهت ماشین رو دارد؛ یک جای خوب برای گذران تعطیلات خانوادگی.

سد لار

البته سد لار جزء پارک ملی لار نیست. این سد در شهرستان آمل قرار گرفته و شروع احداثش بر می گردد به سال 53. سد لار در سال 61 به بهره برداری کامل رسید.

مشخصات سد لار

مشخصات کلی صد لار به این صورت است:

• فاصله از تهران: 75 کیلومتر
• فاصله از آمل: 100 کیلومتر
• سرچشمه: قزل دره، سفید آب، دلیچای که سرچشمه آن از دماوند و والا رود است و…
• مساحت حوزه آبریزی: 675 کیلومتر مربع
• متوسط جریان آب سالانه: 481 میلیون متر مکعب

اما هدف اصلی احداث سد لار چیست؟

سد لار آب 90 هزار هکتار زمین کشاورزی آمل و بابل را تامین می کند. بعلاوه آب سد برای شرب به تهران منتقل می گردد. به غیر از این ها از طریق نیروگاه کلان، سالانه 150 هزار مگاوات برق از این سد تامین می گردد.

عشایر دشت لار

زندگی عشایر از دیگر دیدنی های مجذوب کننده دشت لار است. عشایر دشت لار از شهرهای ورامین و پیشوا در استان تهران هستند و دشت لار ییلاق تابستانی شان است.

جهت رفتن به دشت لار

دشت لار از 5 جهت قابل دسترسی است.

1- جهت جاده هراز و پلور (برترین جهت)

از بزرگراه بابایی وارد جاده هراز شوید. از رودهن و بومهن رد شوید. گردنه امامزاده هاشم را پشت سر بگذارید. بعد از مدتی دماوند را می بینید. حدود 10 دقیقه که رانندگی کنید می رسید به پلور. در سمت چپ خود دنبال مجسمه طلائی کوهنورد بگردید. جهت فرعی که مجسمه با دست خود نشان می دهد را در پیش بگیرید. جهت فرعی را بدون پیچیدن به چپ و راست ادامه دهید تا بعد از حدود ربع ساعت برسید به محیط بانی سد لار.

2- جهت گردنه قوچ خانی

از رودهن و بعد از روستای آردینه رد شوید و نیم ساعت در جاده خاکی رانندگی کنید تا برسید به دشت لار. خوبی این جهت این است که بعد از رسیدن، درست وسط دشت هستید.

3- جهت گرمابدر

با ماشین تا فشم و روستای گرمابدر بروید. از محیط بانی تا گردنه خاتون بارگاه را یا پیاده بروید یا با ماشین عشایر. بعد از کمی پیاده روی به نزدیکی چشمه دوبرار می رسید.

4- جهت افجه

برای طی این جهت باید کوهنوردی کنید. این جهت یک جهت مالرو قدیمی است که از روستای افجه می گذرد.

5- جهت صعب العبور روستای امامه

این جهت مورد استفاده مرتع داران بومی است.

اقامت در دشت لار

برای اقامت شبانه در دشت لار هم می توانید از چادر استفاده کنید و هم از اقامتگاه های عشایری.

برترین زمان بازدید از دشت لار

برترین زمان بازدید و سفر به دشت لار از 15 خرداد تا 15 شهریور هر سال است. چرا که در دیگر ایام سال به دلیل زاد و ولد حیوانات، عبور وسایل نقلیه موتوری ممنوع است.

البته اگر با پیاده روی مسئله ای نداشته باشید، برای ورود به دشت در دیگر ایام سال باید وسیله خود را در محیط بانی پارک کرده و تا دشت را پیاده بروید. از محیط بانی تا سد لار دو کیلومتری راه است. 5 کیلومتر تا رودخانه دلیچای و 10 کیلومتر هم تا رودخانه سفید آب طی می کنید. از سفید آب هم 20 کیلومتر را که پیاده بروید می رسید به پست تفرجگاهی انتهای سد.

نکات سفر به دشت لار

1. این نکته را در نظر بگیرید که در دشت لار آنتن موبایل وجود ندارد.
2. اگر تابستان به اینجا می روید، یادتان باشد که از سایه خبری نیست. پس کلاه لبه دار و کرم ضد آفتاب حتما به کارتان می آید.
3. آب آشامیدنی در دشت وجود ندارد. حتما با خود آب ببرید.
4. به دلیل وجود انواع مار سمی توقف شبانه توصیه نمی گردد. در هر صورت پوشش مناسب در ناحیه پا ضروری است.
5. لطفا وظیفه خود بدانید که از این فرش زیبای طبیعی، محافظت کنید. اگر زباله ای دیدید، حتما در مقابل زیبایی دشت و عظمت دماوند سر خم کنید و آن را بردارید.
6. قبل از سفر اطلاعات لازم را از اداره پارک ملی لار کسب کنید. شماره تماس اداره 43342441-011 است.

در ادامه تصاویر و عکس های بیشتری از دشت لار را می توانید ببینید.

منابع: Irandeserts، Aryakuh

عکس ها: ویکی مدیا (مهدی کلهر)