نکاتی درباره پژوهش در ارتباطات و دیپلماسی رسانه - اوج باور

افسانه مظفری، دانشیار و عضو هیأت علمی گروه علوم ارتباطات دانشگاه علوم تحقیقات تهران در وبینار تخصصی روابط عمومی و رسانه که امروز (چهارشنبه-29 اردیبهشت ماه) برگزار گردید، با تأکید بر لزوم انجام پژوهش در ارتباطات گفت: جامعه اطلاعاتی جامعه ای است که دانش و فناوری های مرتبط را برای سرعت بخشی به توسعه مالی، اجتماعی، فرهنگی و انسانی به کار می برد و یکی از ستون های جامعه اطلاعاتی ایجاد و گسترش سیستم های ارتباطی دوربرد کارآمد با ظرفیت بالاست که از همه نقاط دنیا قابل دسترس باشد.

این مدرس دانشگاه توضیح داد: جوامعی که به موقع و با سرعت، اطلاعات موردنیاز خود را تهیه و تجزیه نموده و از نتایج آن به درستی بهره گرفته اند، همیشه پیروز تر از دیگران بوده و دیگر انسان ها و جوامع را تحت تأثیر خود قرار داده اند.

مظفری یادآور شد که تنوع، تکامل و دگرگونی ابعاد ارتباطات و رسانه های اطلاعاتی، پژوهشگران را با حجم گسترده ای از انواع اطلاعات روبرو ساخته و در رویکرد آن ها به اطلاعات، تأثیر شگرفی گذاشته است.

وی اضافه نمود: با تعمق در دنیای کنونی اطلاعات، کاربرد فناوری های جدید که صندلی فوق العاده ای در خدمات جامعه پیدا نموده و انقلابی در انتقال، ذخیره، و بازیابی اطلاعات به وجود آورده اند، اجتناب ناپذیر است.

عضو هیأت علمی گروه علوم ارتباطات دانشگاه علوم تحقیقات تهران پژوهش را مطالعه آگاهانه، برنامه ریزی شده و روشمند به هنگام رویارویی با مسئله ای پیچیده و مبهم به قصد ایجاد وضوح و برطرف پیچیدگی و ابهام از آن مسئله تعریف کرد و گفت: تحقیق و پژوهش به مجموعه فعالیت های بدیع، خلاق، نوآورانه، نظام یافته و برنامه ریزی شده ای گفته می شود که به طورکلی با هدف و در جهت گسترش شناخت مرزهای علمی و کاربرد این دانش برای بهبود زندگی و به طور خلاصه در جهت نوآوری و ایجاد فراورده ها، فرایندها، وسایل و ابزار، نظام ها، خدمات و روش های جدید که در سرانجام منجر به رشد و توسعه می شود، صورت پذیرد.

وی، پژوهش را بحث و گفت وگو در زمینه فرایند علم در معارف بشری دانست و اظهار کرد: آنچه در همه تعاریف فوق مشترک است، سه ویژگی است که فرایندی بودن پژوهش، نظم و استمرار در انجام فعالیت و هدف نهایی که کشف حقیقت با افزایش آگاهی است را شامل می شود.

مظفری، با اشاره به اینکه ویژگی سوم به خوبی هدف غایی هر فعالیت پژوهشی و جهت آن را تعیین می نماید، اعلام نمود: پژوهش با هدف کشف حقیقت صورت پذیرد و درصورتی که این هدف تحقق نیابد، کار پژوهشی ابتر است.

عضو هیأت علمی گروه علوم ارتباطات دانشگاه علوم تحقیقات تهران در پاسخ به این سؤال که اهمیت و ضرورت پژوهش در چیست؟ شرح داد: نوع و سطح فعالیت های پژوهشی یکی از شاخص های اصلی توسعه و پیشرفت محسوب می شود و پیروزیت در تمام فعالیت های مربوط به توسعه صنایع کشاورزی، خدمات و ... به گسترش فعالیت های پژوهشی بستگی دارد؛ در واقع پژوهش یکی از محورهای مهمی است که ضامن پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشور به شمار می آید.

وی اضافه نمود: اگر پژوهشی نشود، دانش بشری افزایش نخواهد یافت و دچار سکون و رکود خواهد شد. بدون انجام پژوهش، امور آموزشی نیز از پویایی و نشاط لازم نیز برخوردار نخواهد بود و همه آنچه به عنوان پیشرفت علوم در دوره های گوناگون تاریخ می شناسیم، حاصل کوشش افرادی است که در کار خود رویکردی پژوهشی داشته اند و ذهن پرسشگرشان همیشه محرکی برای فعالیت های پژوهشی آنان بوده است.

مظفری، پژوهش خوب را پژوهشی دانست که هدفمند است و به حل مسائل در جامعه کمک می نماید، دارای یک چارچوب تعیین است، بی طرفانه است، اعتبار دارد و قابل اطمینان است، قابلیت تعمیم به جمع را دارد، شفاف است و می توان آن را مختصر کرد، امکان پذیر است و قابلیت کنترل دارد و اخلاق علمی در آن رعایت می شود.

به گزارش خبرنگاران، فائزه تقی پور، دانشیار و مدیر گروه علوم ارتباطات دانشگاه آزاد خوراسگان اصفهان نیز با برشمردن انواع دیپلماسی که شامل دیپلماسی رسانه، دیپلماسی سایبر، دیپلماسی مجازی، دیپلماسی فوری و دیپلماسی زمان واقعی می شد، گفت: فضای مجازی به طور عام و شهر مجازی به طور خاص، از یک منطق و زبان خاص برخوردارند. منطق عام شهر مجازی به منطق شکل گیری فضای مجازی بازمی شود و به نوعی فلسفه شکل گیری و علت به وجود آمدن دنیا دوم و یا دنیا مجازی را تبیین و چرایی و چگونگی شکل گیری این فضا را تفسیر می نماید.

وی توضیح داد: بنیادهای معرفتی که مرجع اصلی شکل گیری و ساخت دنیا مجازی است، معرف منطق فضای مجازی است و این منطق و این نگاه، همچنان در راستا راه یابی برای دست یابی به خواسته های خود است. فهم منطق فضای مجازی نیز ازاین جهت اهمیت دارد که ما را در فهم ظرفیت ها و استفاده صحیح از کاربردهای این فضا کمک می نماید.

مدیر گروه علوم ارتباطات دانشگاه آزاد خوراسگان اصفهان با بیان اینکه نگاه فرامکانی و دسترسی و سلطه بر دنیا، در افسانه های زندگی انسان و مدینه فاضله های فلاسفه و همچنین در نوستالژی های نانوشته انسان، بخش پررنگی از خواسته های بشر را به خود اختصاص داده، شرح داد: ایده اینترنت از یک فلسفه دنیا نگر برخوردار است و فضای تحقق خواسته های دنیا نگرانه انسان را فراهم آورده است. این ایده به دنبال وصل کردن انسان به همه دنیا بوده است و در واقع زبان مشترک فهم دنیا مجازی، زبان دنیا گرایانه این فضاست. بنابراین مهم ترین منطقی که در ورای این فضا وجود دارد، توسعه دنیای انسان و وصل کردن یک نفر به همه و همه به یک نفر است.

وی تأکید کرد که فضای مجازی، یکی از توسعه یافته ترین و درعین حال مقتدرانه ترین خواسته های انسان بوده و هست.

تقی پور، شبکه های اجتماعی مجازی را بر اساس موضوعات به شبکه های اجتماعی پروفایل محور، محتوا محور، ناتعیین، چند کاربر، همراه، میکروبلاگ و شبکه های موضوعی تقسیم کرد با اشاره به سیر تحول وب، گفت: امروز، در حال گذار از وب ماشین محور به وب عامل محور هستیم و پیوستن به این گذار دنیای با ارتقای دانش اطلاعات، یکی از موضوعات مهم دیپلماسی و علوم ارتباطی برای ایران و همه کشورها است.