بار دیگر آزاد سازی کشت برنج - اوج باور

البته با عنایت به بافت تخصصی اعضای 23 نفره این کمیسیون که عمدتا با مسائل فنی در حوزه آب و کشاورزی آشنایی ندارند، انتظار دخالت تاثیر گذاری از آنان به چشم نمی خورد. در هر حال جدا از پیامد های تخریبی زیست محیطی چنین مصوبه ای باید از نمایندگان محترم پرسید آیا این آزاد سازی و با وجود انبوه چالش ها در کشاورزی از اولویت های این بخش به شمار می آید؟ اینکه این ممنوعیت موجب بیکاری کشاورزان این حوزه شده است تنها یک طنز تلخ محسوب می گردد. نمایندگان موافق نباید ناکارآمدی دستگاه اجرایی را در مورد حمایت از کشت های جایگزین و جلب رضایت مالی و تجربی این برنجکاران بهانه ای برای برگشت به خطا های پیشین قلمداد نمایند. ای کاش روزی فرا رسد که نمایندگان مجلس تنها در قالب منافع ملی پایدار به مسائل کوتاه مدت و منطقه ای می نگریستند. بدون تردید در چنین نگاهی تغییر کاربری پرشتاب شالیزارهای گیلان و مازندران بیش از بهانه های معیشتی معدودی از کشاورزان اهمیت داشت.

کشاورزانی که به آسانی می توانند هر محصول مناسبی را جایگزین کشت برنج نمایند. باور آن دارم این نوع نگرش غیرراهبردی به حوزه کشاورزی که در مجالس پیشین هم بوده است، رویاروی توسعه پایدار قرار گرفته است. متاسفانه تمرکز و شتاب سیاست های وزارت جهاد کشاورزی نیز برای نمایش ارقام بیشتر فراوری بر پیامد های تخریبی این نوع نگرش افزوده است. بدون تردید منابع فراوری و بستر در حال زوال حیات در مسلخ چنین نگاه کوتاه مدتی قربانی می گردد. استخراج بی محاسبه آب های زیرزمینی در مناطق گرم یا خشک اصفهان، ایلام، خوزستان و فارس برای زراعت برنج و در بحرانی ترین ماه های سال ضمن تجاوز ناخواسته به سفره آب مشترک با دیگر بهره برداران موجب فرونشست های جبران ناپذیری می گردد. برطرف محدودیت برنجکاری در استان گلستان که 200 هزار هکتار آن در معرض بیابانی شدن است خود حرف و حدیثی جدا را می طلبد.

اجرای ناقص محدودیت کشت برنج در خارج از دو استان پربارش شمالی، پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی به کارگروه ملی سازگاری با کم آبی بود. اما ای کاش دلواپسان فراوری کشاورزی با این نوع مصوبه ها به جای تازیانه بیشتر بر مرکب خمیده منابع فراوری به تعدیل در الگوی مصرف افراطی برخی اقلام اساسی از جمله برنج هم نیم نگاهی بیفنمایند. کشورمان با سرانه مصرف 160 کیلوگرم گندم در بالاترین های جهانی قرار گرفته است. اما از آن طرف هم با سرانه مصرف 40 کیلوگرم برنج(بیش از 5 برابر کشور های توسعه یافته) روندی از افراط و اسراف را طی می کنیم.