علایم و عوارض کمبود ید را بشناسید
به گزارش اوج باور، حتما شما هم در خصوص نمک های یددار زیاد شنیده اید. مصرف این نوع نمک ها و دیگر خوراکی های حاوی ید مثل غذاهای دریایی، نان یا تخم مرغ باعث می گردد ید مورد احتیاج بدن، تامین گردد. کمبود ید در مراحل شدید می تواند مشکل ساز شده و فرد را به بیماری هایی مثل گواتر (غده تیروئید بزرگ شده) مبتلا سازد. در ادامه با علائم و نشانه های کمبود ید در بدن، آشنا می شوید.
ید چیست و چرا بدن ما به ید احتیاج دارد؟
ید یک نوع ماده شیمیایی است که یاری می نماید هورمون های تیروئید به مقدار فراوری شده و از این طریق سطح انرژی بدن، تنظیم گردد. غده تیروئید از ید برای فراوری هورمون های تیروئید استفاده می نماید. این هورمون ها به کنترل رشد و ترمیم سلول های آسیب دیده، یاری می نمایند. علاوه بر این بدن انسان برای تنظیم رشد و سوخت و ساز، به اندازه کافی ید احتیاج دارد.به طور معمول بدن یک فرد معمولی به 150 میکروگرم ید به صورت روزانه احتیاج دارد، اما این اندازه برای افراد با شرایط خاص، باید بیشتر باشد. زنان باردار یا شیرده به ید بیشتری احتیاج دارند. زنان باردار به 220 میکروگرم ید در روز و زنان شیرده به 290 میکروگرم ید در روز احتیاج دارند. به طور کلی زنان باردار و شیرده، افرادی که از نمک های یددار استفاده نمی نمایند و افرادی که تحت رژیم های گیاهخواری هستند؛ بیشتر در معرض کمبود ید قرار دارند.
علائم کمبود ید در بدن چیست؟از آنجایی که بدن انسان ید فراوری نمی نماید؛ رژیم غذایی نقش اصلی را در تامین مقادیر کافی از این ماده معدنی، ایفا می نماید. کمبود ید می تواند موجب علائم ناخوشایند و حتی شدیدی بگردد که شامل تورم گردن، مسائل مربوط به بارداری، افزایش وزن و مسائل یادگیری می گردد. علائم کمبود ید بسیار مشابه علائم کم کاری تیروئید است. از آنجایی که ید برای فراوری هورمون های تیروئید به کار می رود، کمبود ید به این معنی است که بدن شما نمی تواند به اندازه کافی از این هورمون ها فراوری کند و منجر به کم کاری تیروئید می گردد.
به طور کلی علائم کمبود ید در بدن شامل موارد زیر می گرددافزایش وزن: یکی از علائم کمبود ید در بدن افزایش بی دلیل وزن است. کمبود ید در بدن باعث می گردد سطح هورمون های تیروئید بسیار پایین باشد، در نتیجه بدن در زمان استراحت کالری کمتری می سوزاند و این حالت یعنی اینکه بیشترین اندازه کالری که به وسیله غذا دریافت می کنید به عنوان چربی در بدن، ذخیره شده و همین امر باعث افزایش وزن بدن می گردد.
احساس خستگی: اگرچه این نشانه می تواند ناشی از مسائل روحی هم باشد اما یکی از علائم کمبود ید در بدن هم همین است. بیشتر افرادی که سطح هورمون تیروئید آن ها به دلیل عدم دریافت ید کافی پایین است؛ احساس خستگی، بی حالی و ضعف می نمایند. اگر سطح هورمون تیروئید در بدن کم باشد، بدن نمی تواند انرژی لازم را فراوری کند. در نتیجه فرد احساس ضعف و بی حالی خواهد داشت.
متورم شدن غده تیروئید: تورم در قسمت جلوی گردن، شایع ترین علامت کمبود ید است که به آن گواتر می گویند و زمانی روی می دهد که غده تیروئید بسیار بزرگ می گردد. به طور معمول غده تیروئید از ید برای ساختن هورمون های تیروئید استفاده می نماید اما اگر بدن شما کمبود ید داشته باشد، نمی تواند به اندازه کافی از این هورمون فراوری کند. برای جبران این حالت، غده تیروئید سخت تر کار می نماید تا بتواند هورمون های بیشتری بسازد. همین امر موجب رشد و تکثیر سلول ها شده و در نهایت منجر به گواتر می گردد. گواتر به طور معمول از نخستین نشانه های کمبود ید به شما می رود.
خشک شدن پوست و ریزش مو: از دیگر نشانه های کم کاری تیروئید می توان به خشکی پوست یا اصطلاحا پوسته ریزی، حساسیت به سرما و ضعف عضلانی اشاره نمود. از طرفی افرادی که هورمون تیروئید کمی دارند، نسبت به آن هایی که سطح هورمون تیروئیدشان نرمال است، کمتر عرق می نمایند. با توجه به اینکه تعریق به حفظ رطوبت پوست و هیدراته ماندن آن یاری می نماید؛ کمبود تعریق می تواند دلیل دیگری برای خشکی پوست باشد که از علامت های شایع کمبود ید است. علاوه بر این، افرادی که کمبود ید دارند معمولاً دچار ریزش مو نیز می شوند. چرا که هورمون های تیروئید به کنترل رشد فولیکول های مو یاری می نمایند و وقتی سطح هورمون تیروئید پایین آید، فولیکول های مو روییدن را متوقف نموده و به مرور زمان دچار ریزش می شوند.
کاهش ضربان قلب: کمبود ید می تواند موجب کمتر شدن ضربان قلب نسبت به حالت نرمال گردد و زیاد بودن ید در بدن هم می تواند موجب افزایش ضربان قلب نسبت به حالت نرمال گردد. کمبود ید شدید هم می تواند منجر به ضربان قلب غیرعادی شده و احساس ضعف و بی حالی و سرگیجه در فرد، ایجاد کند.
عدم تمرکز یا فراموشی: هورمون های تیروئید به مغزتان یاری می نمایند رشد کند. به همین دلیل کمبود ید می تواند از رشد مغز بکاهد. مطالعات نشان داده اند بخشی از مغز که حافظه بلندمدت را کنترل می نماید، در افرادی که هورمون تیروئید کمتری دارند، کوچک تر است. بنابراین افرادی که سطح هورمون تیروئیدشان بالاتر است، عملکرد بهتری در یادگیری و حفظ کردن دارند.
خوراکی های حاوی ید کدامند؟متاسفانه خوراکی های نسبتا کمی حاوی ید هستند و همین یکی از دلایل کمبود ید در تمام دنیاست. مقدار ید مورد احتیاج بدن را می توان به وسیله مصرف بعضی مواد غذایی و یا به وسیله مصرف مکمل، تامین کرد. مواد غذایی حاوی ید شامل نمک یددار، ماهی های آب شور و ساردین، میگو، خرچنگ، صدف، جلبک دریایی، ماست خالص، تخم مرغ، شیر، آلوی خشک شده، کرفس و سبزیجات می گردد. غذاهای دیگر مثل گوشت گوساله، مرغ، لوبیای لیما و لوبیاچیتی و لبنیات هم حاوی مقادیر کمتری از ید هستند. یکی از آسان ترین راه ها برای پیشگیری از کمبود ید، مصرف نمک یددار است. اگر روزانه به مقدار نصف یک قاشق چای خوری نمک یددار به غذا اضافه گردد؛ از کمبود ید در بدن جلوگیری می گردد.
تشخیص کمبود ید در بدنهمان طور که در ابتدا اشاره شد، کمبود ید تنها به وسیله انجام آزمایش ادرار قابل تشخیص است. بنابراین اگر احساس می کنید این ماده شیمیایی به مقدار کافی به بدن شما نمی رسد؛ بد نیست از پزشکتان بخواهید برای شما انجام آزمایش های مربوطه را تجویز کند. ولی نکته اینجاست که تغییرات سطح ید روزانه و حتی ساعت به ساعت زیاد است؛ بنابراین برای تشخیص کمبود ید در یک فرد حداقل باید 12 بار آزمایش گرفته گردد.
سخن آخرخوشبختانه امروزه در دنیای ارتباطات با اخبار و دانستنی های پزشکی می توان از بروز بسیاری از بیماری ها، پیشگیری کرد. اگر بدانید که کمبود ید یکی از دلایل اصلی عقب ماندگی ذهنی قابل پیشگیری در دنیا است؛ شاید به اهمیت وجود این ماده در سبد غذایی خود بیشتر از پیش پی ببرید. از این نظر زنان باردار باید از دریافت مقدار کافی ید اطمینان حاصل نمایند. چرا که کمبود ید در زنان باردار می تواند به آسیب مغزی غیر قابل بازگشت، از جمله عقب ماندگی ذهنی برای کودک منجر گردد. علاوه بر این، اختلال کم توجهی و بیش فعالی در بچه ها هم از دیگر نشانه های کمبود ید در مادران باردار است. در چنین شرایطی برترین کار، پیشگیری از بروز کمبود ید است. به این منظور سعی کنید همواره از نمک یددار سر سفره خود، بهره ببرید.
منبع: سایت ستاره
منبع: راسخون